بهره‌وری در کشور، از مسئله به بحران تبدیل شده است

سرپرست سازمان ملی بهره‌وری ایران اظهار کرد: بهره‌وری دغدغه جدیدی نیست و می‌توان با نگاه دینامیکی مسائل بهره‌وری در کشور را حل کرد.

به گزارش روابط‌عمومی سازمان ملی بهره‌وری ایران، محمدصالح اولیاء با بیان اینکه مسئله، اختلاف بین وضع مطلوب و موجود است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر موضوع بهره‌وری از حالت مسئله خارج شده است و به یک بحران تبدیل شده است. گاهی مسائل آنقدر نیاز به تصمیم و اقدام فوری دارند که باید رویکردهای متفاوتی اتخاذ کرد.

وی با اشاره به برخی آمارها گفت: کشور ما بیشترین شدت مصرف انرژی در جهان را دارد. به‌طوری که دو برابر میانگین جهانی، مصرف آب داریم و جزو سه کشوری هستیم که بیشترین ضایعات مواد غذایی در جهان تولید می‌کنیم. این در حالی است که یک‌سوم میانگین جهانی کار مفید داریم.

سرپرست سازمان ملی بهره‌وری ایران با بیان اینکه دغدغه روند از خود شاخص‌ها مهمتر است، تصریح کرد: در حال حاضر یک مسئله مهم در کشور روندهایی است که با آن مواجه هستیم و این موضوع به بحران تبدیل شده است. اگر یک شاخص ثابتی بود و می‌دانستیم چکار باید کنیم، خیلی نگران‌کننده نبود.

وی گفت: در 15 سال اخیر رشد اقتصادی کشور نزدیک به صفر و در 50 سال اخیر متوسط رشد بهره‌وری زیر یک درصد بوده است که این موضوع نشان می‌دهد، اشکالات بسیار اساسی‌تر از آن است که با تغییر دولت‌ها این موضوع حل شود.

محمدصالح اولیاء با بیان اینکه یکی دیگر از نگرانی‌ها در کشور، سرمایه است، افزود: تولید سرانه فولاد در کشور 500 تن است در حالی که که ژاپن 3000 تن تولید دارد. در واقع کشور یک‌ششم ژاپن فولاد تولید می‌کنیم.

وی با بیان اینکه سازمان توسعه و همکاری اقتصادی«OECD»  مهم‌ترین پیشران رشد اقتصادی و رفاه در 50 سال آینده را بهره‌وری می‌داند، تصریح کرد: در دورانی که ما با بحران مواجه هستیم، کشورهای به‌اصطلاح صنعتی هم دغدغه‌شان بهره‌وری است، اما با یک نگاه دیگر.

سرپرست سازمان ملی بهره‌وری ایران با اشاره به تعریف مجمع جهانی اقتصاد از رقابت‌پذیری، بیان کرد: این تعریف رقابت‌پذیری را به بهره‌وری گره می‌زند و معتقد است از طریق بهره‌وری ما به رقابت‌پذیری می‌رسیم. در واقع، بین بهره‌وری و رقابت‌پذیری یک رابطه وجود دارد، این در حالی است که در گذشته رقابت‌پذیری ترکیبی از بهره‌وری و کیفیت تعریف می‌شد.

محمدصالح اولیاء محیط توانمندساز، سرمایه انسانی، بازار و اکوسیستم نوآوری را از عوامل و زیرساخت‌های رقابت‌پذیری دانست و گفت: برای افزایش بهره‌وری یکسری عوامل بلاواسطه داریم که سریعا روی بهره‌وری تأثیر می‌گذارند که این عوامل در اختیار بنگاه‌هاست. برای مثال، با توانمندکردن نیروی انسانی خود، شرکت را بهره‌ور می‌کند.

وی تصریح کرد: یکی دیگر از عوامل ارتقای بهره‌وری، عوامل پایه‌ای است که روی عوامل بلاواسطه تأثیرگذار است و عمدتا در اختیار دولت است و عوامل بنیادی مانند شرایط جغرافیایی کشور که ما نمی‌توانیم روی آن تأثیر بگذاریم.

دکتر اولیاء تأکید کرد: انگیزش، قابلیت‌ها اینکه چقدر دسترسی به منابع انسانی قوی در این حوزه وجود دارد، کارایی بازار و ثبات از مضامین موثر ارتقای بهره‌وری بنگاه‌هاست. بنابراین این محرک‌ها باید اصلاح شوند تا بنگاه‌ها به بهره‌وری دست یابند. اگر این محرک‌ها اصلاح نشوند، نباید انتظار داشت بنگاه‌ها به‌دنبال بهره‌وری باشند.

سرپرست سازمان ملی بهره‌وری ایران بیان کرد: لایه بعدی که در اختیار دولت است و می‌تواند باعث ارتقای بهره‌وری شود، مجموعه عواملی همچون نظام نوآوری و زیرساخت‌های اقتصادی  است که اگر درست اتفاق بیفتد آن لایه محرک بهره‌وری را می‌تواند فعال کند و واسطه ارتقای بهره‌وری شود. در مجموع دولت با ایجاد رقابت‌پذیری، تولید بهتر و رفاه می‌تواند در حوزه بهره‌وری کمک کند.

وی با بیان اینکه چرخه بهره‌وری دینامیکی است نه خطی، مطرح کرد: جنبه دینامیکی عوامل پایه اگر ارتقاء یابد محرک‌های بهره‌وری بهتر کار خواهند کرد. در واقع اگر این چرخه درست به جریان بیفتد، این لایه‌ها یکدیگر را تقویت می‌کنند.

محمدصالح اولیاء گفت: شاید یکی از دلایل مهم عدم موفقیت در عدم تحقق بهره‌وری در کشور، روش برنامه‌ریزی و تعارضات سیاستگذاری‌ها بوده است.

وی با اشاره به مفهوم اکوسیستم اظهار کرد: در اکوسیستم تعاملات بازیگران داوطلبانه است. افراد در اکوسیستم به‌دنبال کسب حداکثر منافع خود هستند و این منافع ارزش تعبیر می‌شود؛ زیرا لزوما این منافع مادی نیستند. در اکوسیستم یک پویایی وجود دارد و ساختارها و عوامل مرتبا تغییر می‌کنند و متناسب با این تغییرات اکوسیستم خود را با تغییرات جدید تطبیق می‌دهد. بنابراین در اکوسیستم نمی‌توان مدیریت متمرکز داشت و در اینجا منافع همه ذی‌نفعان مهم است و مدیریت اکوسیستم مبتنی بر همکاری است.

وی بازیگران اکوسیستم بهره‌وری را دستگاه‌های دولتی و اجرایی، بخش خصوصی، نهادهای عمومی، دانشگاه‌ها و مراکز، موسسات پژوهشی، ان‌جی‌‌اوها، شرکت‌های فناور، رسانه‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و خود مردم دانست و گفت: سیاستگذاری، تنظیم‌گری، ترویج و فرهنگ‌سازی، نوآوری، تأمین ملی و خدمات تخصصی، ایجاد زیرساخت‌ها، اجرای پروژه‌های پیشران، سنجش و پایش، اشتراک‌گذاری دانش و توانمندسازی، همکاری بین‌المللی، پایداری اجتماعی و ‌زیست‌محیطی از جمله نقش‌های بازیگران این اکوسیستم است.

دکتر اولیاء ادامه داد: دولت باید در بخش سیاستگذاری و تنظیم‌گری، فناوری، ظرفیت‌سازی و تبادل دانش، تأمین مالی و تسهیل‌داری دخالت و مکانیسم‌های آن را طراحی کند.

سرپرست سازمان ملی بهره‌وری ایران خاطرنشان کرد: سازمان ملی بهره‌وری ایران به‌عنوان یکی از بازیگران این اکوسیستم می‌تواند در خصوص سنجش و پایش بهره‌وری، هماهنگی و تسهیل‌گری، ظرفیت‌سازی و آموزش و تبادل دانش مداخله داشته باشد.

وی با بیان اینکه سطح مداخلات در سه سطح خرد، میانه و کلان مطرح است، افزود: در سطح خرد سازمان‌ها و بنگاه‌ها هدف قرار دارند و تمرکز بر آموزش و قابلیت نیروی انسانی است. در سطح میانه، سطح بخشی مطرح است که از تجربیات موفق در دنیا می‌توان استفاده کرد که موضوعات نوآوری و تحقیق و توسعه در این بخش قرار می‌گیرد و فنی‌تر است. در سطح کلان و ملی هم طبیعتا جنس کار ار نوع سیاستگذاری و تنظیم‌گری و زیرساخت‌هاست.

اولیاء با بیان اینکه سازمان ملی بهره‌وری ایران طرحی را به‌عنوان نظام ملی بهره‌وری تدوین کرده است، گفت: ما با تدوین این طرح به‌دنبال این هستیم تا نقش بازیگران هم در بخش عمومی و هم بخش خصوصی مشخص شود. همچنین پروژه‌های پیشران مانند قیمت‌گذاری، تعرفه‌گذاری و دولت الکترونیک باید در دستورکار دولت قرار گیرد تا تغییرات اساسی در اکوسیستم اتفاق بیفتد.

وی گفت: یکی از چالش‌های ما این است که کدامیک از مداخلات اثرگذارتر است به این معنا که با منابع و زمان کمتری به نتیجه برسد. انتخاب خود سیاست که به سیاستگذار راه را نشان دهد و بتواند انتخاب درست انجام دهد، مهم است.

نظر دهید